Dexamethasone và khò khè lần đầu do viêm tiểu phế quản

Cho đến nay các bằng chứng hỗ trợ cho việc dùng corticosteroid đường toàn thân ở trẻ viêm tiểu phế quản còn rất hạn chế, và hầu hết các nghiên cứu ở quy mô rất nhỏ.

Trong một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát, lấy từ khoa cấp cứu của 20 trung tâm từ năm 2004 đến 2006, đối tượng là các trẻ 2 đến 12 tháng tuổi, đến khám lần đầu trong bệnh cảnh viêm tiểu phế quản. Trẻ không có tiền căn khò khè hay hen, và được đưa vào nghiên cứu trong 7 ngày đầu của bệnh. Trẻ cũng có các triệu chứng “vừa” hoặc “nặng” theo bảng đánh giá tiêu chuẩn.

Nghiên cứu này được lấy mẫu theo kiểu tiện lợi, nghĩa là bệnh nhân được sàng lọc và đưa vào nghiên cứu khi người trong nhóm nghiên cứu có mặt. Các tác giả thu thập thông tin về đặc điểm nhân khẩu và tiền căn bệnh từ từ cha mẹ, cho phép họ kiểm tra tiền căn dị ứng của trẻ.

Trẻ được cho 1 mg/kg dung dịch dexamethasone hoặc cùng một thể tích dung dịch placebo. Nghiên cứu viên đánh giá thang điểm triệu chứng, dấu hiệu sinh tồn, khám bệnh nhân lúc đến khám, 1 giờ và 4 giờ sau dùng thuốc hoặc placebo. Các chăm sóc khác và xét nghiệm được nhân viên phòng cấp cứu thực hiện tuỳ theo quyết định của họ. Nhân viên nghiên cứu liên lạc với gia đình khoảng 1 tuần sau lần nhập khoa cấp cứu để thu thập thông tin về tác dụng phụ và tỉ lệ tái khám tại cơ sở y tế.

600 trẻ được chia ngẫu nhiên thành 2 nhóm với số lượng gần bằng nhau. Trẻ ở mỗi nhóm được các cơ sở y tế điều trị rất giống nhau, với 77% trẻ thuộc nhóm can thiệp và 80,3% trẻ thuộc nhóm placebo được cho albuterol, và số điều trị trung bình cũng giống nhau ở mỗi nhóm.

Tương tự như vậy, không có khác biệt có ý nghĩa thống kê trong tỉ lệ phần trăm nhập viện, 39,7% ở nhóm dexamethasone và 41% ở nhóm placebo. Ngay cả sau khi điều chỉnh theo tuổi, tiền căn dị ứng hoặc cho dù bệnh nhân dương tính với virus hô hấp hợp bào, dexamethasone cũng không cải thiện tỉ lệ nhập viện hoặc hậu quả quan tâm thứ phát. Thời gian nằm viện trung bình là 2,55 ngày ở trẻ thuộc nhóm điều trị và 2,77 ngày ở trẻ thuộc nhóm placebo, và sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê.

Cuối cùng, không có sự khác biệt giữa tỉ lệ tái nhập viện, 4,2% ở nhóm điều trị và 3,8% ở nhóm placebo.

Các tác giả kết luận rằng dexamethasone dùng trong khoa cấp cứu không cải thiện được hậu quả ở lần trẻ khò khè lần đầu do viêm tiểu phế quản.

BS Lâm Vĩnh Niên

Theo Medscape, N Engl J Med. 2007;357:331-339