Paracetamol là thuốc giảm đau hạ sốt được sử dụng khá nhiều hiện nay. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc một cách bừa bãi và sử dụng quá liều gây ra những độc tính nhất định cho gan.Khi trẻ bị sốt, nhiều bà mẹ cho con uống thuốc hạ sốt xong lại sử dụng các thuốc có chứa thành phần là paracetamol để đặt trực tràng cho con dẫn đến cho bé sử dụng quá liều mà không biết. Vậy khi sử dụng quá liều như vậy gây ra độc tính gì cho gan? Cơ chế gây độc cho gan như thế nào
Paracetamol được chuyển hóa chủ yếu ở gan. Hai con đường chuyển hóa chính là liên hợp glucuronic và sulfat sau đó được thải trừ ra khỏi cơ thể.
Ngoài ra một lượng nhỏ para cũng được chuyển hoá tạo thành NAPQI(N-acetyl benzoquinone imine) nhờ sự xúc tác của enzym gan. NAPQI gắn và gây độc cho gan. Bình thường NAPQI được tạo thành với lượng rất nhỏ và sẽ ạo ra liên kết với nhóm – SH của glutathion có ở gan tạo lại dạng vòng thơm, sau đó được liên hợp với glucoronic để đào thải ra ngoài cơ thể.
Khi sử dụng quá liều paracetamol gây nên tích luỹ lượng lớn NAPQI ở gan, gan không đủ glutathion để khử độc gây nên phá huỷ gan, hoại tử gan
Các triệu chứng quan sát được khi sử dụng quá liều thuốc giảm đau hạ sốt paracetamol
- Cơ thể có hiện tượng buồn nôn, nôn, không muốn ăn, đau bụng, tăng men gan, nặng hơn thì dẫn đến hoại tử gan, suy giảm chức năng gan, nhiễm toan chuyển hoá, hội chứng não gan thậm chí có thể dẫn đến hôn mê và tử vong
Các biện pháp cần làm khi quá liều:
Bệnh nhân cần được đưa ngay đến bệnh viện để được xử lí kịp thời và có những biện pháp giải độc đặc hiệu được thực hiện
Sử dụng thuốc giải độc đặc hiệu cần được tiến hành càng sớm càng tốt. Nhóm thuốc được sử dụng trong trường hợp này là thuốc có cấu trúc có nhóm -SH tương tự glutathion như N-acetylcystein. Bệnh nhân không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ